3.5 Wilbur en Orville Wright

Verteller: Beste bezoekers, we zijn hier in het Henry Fordmuseum in Detroit in de Verenigde Staten. Dit is het mooiste en grootste historische museum van Amerika. Behalve Henry Ford z'n lopende band vind je hier alle hoogtepunten uit de Amerikaanse geschiedenis. En dat allemaal als living history. Je loopt hier door de weer opgebouwde werkplaats van Edison en......  je ontmoet er Wilbur en Orville Wright. Je vindt ze bij hun huis, hun fietsenfabriek en natuurlijk hun vliegtuigen. Laten we even luisteren wat Wilbur en Orville te vertellen hebben. 

 

Orville:  Mag ik mij even voorstellen? (slaat zich op de borst) Ik ben dus Orville Wright uit Dayton in Ohio. Ik ben de eerste mens ter wereld die een vlucht gemaakt heeft in een motorvliegtuig. A small step for a man, a ............ 

Wilbur, Ho, ho wacht even Orville. Ik was er ook bij en ik heb die dag ook gevlogen. Ik zal me ook even voorstellen. Ik ben dus Wilbur Wright. De vier jaar oudere broer van Orville. Luister het was puur toeval dat mijn broertje de eerste vlucht gemaakt heeft, want we hebben er om geloot. Kijk het ging zo. Het was 17 december 1903. Onze Flyer  was eindelijk klaar om z'n eerste vlucht te maken, het weer was geschikt  en toen hebben we kop of munt gedaan. 

Orville: Zeg het maar Wilbur, kop of munt. (Orville gooit een muntstuk omhoog) 

Wilbur: Doe mij maar munt. 

Orville: Jammer Wilbur, Het is kop. You loose. Ik mocht dus de eerste start in een motorvliegtuig maken. Hier zie je een foto van die eerste vlucht op 17 december 1903 in de duinen van Kitty Hawk. Gelukkig heeft de fotograaf dat keurig op de foto gezet. 

Wilbur: : Ja en toen mocht ik. Weet je nog hoe ver jij vloog Orville en hoe ver ik vloog? Dertig meter vloog jij. Dertig meter dat is drie lokalen ver. En toen was het mijn beurt. Luister mensen. Het was 17 december 1903. Orville had inderdaad een sprongetje van dertig meter gemaakt en toen mocht ik. Aan het eind van de dag vloog ik 256 meter en ik bleef 59 seconden in de lucht. 

Orville: Ja maar toen maakte jij wel een harde landing waardoor onze Flyer zo beschadigd raakte dat ik daarna niet meer vliegen kon. Anders had ik misschien een nog wel langere vlucht kunnen maken.

Wilbur: Oké, oké Orville. Je hebt gelijk. (arm om de schouder). Wij zijn dus de broertjes Wright. Orville maakte de eerste vlucht en ik maakte op die dag de langste vlucht. Wij zijn de eerste mensen die met een motorvliegtuig gevlogen hebben. 

Bezoeker: Beste gebroeders Wright, Jullie zijn vliegtuigbouwers. Waarom zie ik hier in het museum dan een rijwielenwerkplaats staan?  

Wilbur: Ja dat klopt. Loop even mee naar ons huis en onze werkplaats dan zullen we wat meer over ons zelf vertellen. Kijk,  hier wonen we dus. Dayton in Ohio. De beste plaats ter wereld om te wonen. Hier zijn we dus opgegroeid. Onze vader was dominee en wij hadden een schat van een moeder. Ze hebben ons altijd gesteund. We speelden vroeger heel veel samen en maakten vaak ons eigen speelgoed.

Wilbur 12 jaar. Orville 8 jaar.

Orville: Wij waren samen vaak aan het knutselen. Modelvliegtuigjes bouwen en vliegers maken. Kortom wij hadden een hele mooie jeugd en hoewel we elkaar wel eens een beetje pestten, zijn we toch altijd bij elkaar gebleven. Verkering krijgen en zo, daar deden we niet aan.

Bezoeker: Wat voor opleiding hebben jullie gehad? Hebben jullie net als Otto Lilienthal een ingenieursopleiding gevolgd?

Orville: Nee hoor. We hebben nooit op de universiteit of een hogeschool gezeten. We hebben alleen maar middelbare school gevolgd. 

Wilbur: Ja en Orville heeft die middelbare school niet eens afgemaakt, hé Orville. Zal ik jouw rapport even laten zien?

Orville: Stop Wilbur, stop, als jij door gaat met klieren dan weet ik ook nog wel wat te vertellen. De mensen komen hier toch niet om te zien hoe wij ruzie maken, ze komen voor onze beroemde uitvinding. De Flyer. 

Wilbur: Oké, oké, het was maar een grapje. De Flyer dus. Maar eerst moeten ze iets over onze fietsenfabriek weten? Kun jij dat niet even vertellen?

Orville: Om aan de kost te komen, hadden we een fietsenwerkplaats. We ontwierpen en we bouwden rijwielen. Kijk hier voor ons huis staat zo'n fiets en hier zie je er nog één. In het voorjaar hadden we het altijd heel erg druk met het maken en verkopen van fietsen. We hadden dan geen tijd om met onze hobby, het vliegen, aan de gang te gaan. Dat deden we in het najaar als het rustig was in de zaak.

Wilbur: Ja vliegen is onze grote hobby. Al van jongs af lazen we boeken over vliegen en maakten we modellen van vliegtuigen. We hebben natuurlijk ook het boek van Otto Lilienthal gelezen. 

Orville: Der Vogelflug als Grundlage der Fliegekunst. 

Wilbur: Ja en verder zo ongeveer alle boeken die we over vliegen konden vinden en toen gingen we zelf een zweefvliegtuig bouwen. In 1901 gingen we daarmee naar Kitty Hawk om het te testen.

Oville: We kwamen er toen achter dat de berekeningen die in de boeken staan volgens ons niet klopten. Dus hebben we zelf een windtunnel gemaakt om betere berekeningen te maken. Hier zie je onze windtunnel. 

 

Bezoeker: Waarom hebben jullie je eerste vlucht in Kitty Hawk gemaakt en niet gewoon hier in Dayton in Ohio?

Wilbur: We hadden berekend dat ons vliegtuig zo'n veertig kilometer snelheid moest halen om te kunnen vliegen, om voldoende lift te krijgen om in de lucht te blijven. In Kitty Hawk, dat bij de zee ligt.  waait het vaak dagen achterelkaar behoorlijk en vrij constant. Onze eerste zweefvliegtuigen lieten we aan touwen tegen de wind in omhoog gaan. Daarom gingen we naar Kitty Hawk.  In 1901 en 1902 hebben we daar het vliegen geleerd met zweefvliegtuigen. Vooral het goed bestuurbaar maken van het vliegtuig heeft veel tijd gekost. Om een bocht te maken trokken we aan de kant van de bocht de vleugel iets omlaag en om de besturing nog verder te verbeteren brachten we een richtingsroer aan.

Orville: In 1902 hadden we de besturing goed onder knie. We waren klaar om ons motorvliegtuig te bouwen. Daarvoor moesten we eerst twee problemen oplossen. Allereerst hadden we een lichte motor nodig. Die konden we nergens krijgen dus hebben we er zelf maar een gebouwd. Hij woog 63 kilo en leverde 12 pk. Licht en sterk genoeg voor onze Flyer.

Wilbur: Vervolgens moesten we de propellers ontwerpen en bouwen en toen we dat allemaal voor elkaar hadden, kon onze Flyer in elkaar gezet worden. De motor liet de propellers draaien door middel van fietskettingen.

Orville: Ja, je bent fietsenmaker of je bent het niet.

Wilbur: En toen kwam die historische dag. Zeventien december 1903. De kroon op ons werk. Wij werden de eerste mensen die in een motorvliegtuig een vlucht gemaakt hebben. Later hebben we nog heel veel vluchten gemaakt. Nog veel langer en veel verder dan toen in Kitty Hawk. Met een motorvliegtuig kun je overal starten. We zijn met onze vliegtuigen ook naar Europa geweest en de hele wereld kent ons nu.

Bezoeker: Goh, wat een succes story. Hebben jullie voor ons ook een gouden tip. Wat moeten wij doen om ook zo beroemd te worden.

Orville: Zoek voor je zelf een prima vader en een uitstekende moeder uit en ga dan wonen in Dayton Ohio. Succes verzekerd. 

Wilbur: Nou tot ziens hé.

 

 

 

Dirk Corporaal 23-05-06

links: De beste site die ik tegen kwam, vind je onder deze link:Nasm

Van dezelfde site komen deze historische voorwerpen en documenten.

 

 

We hebben 3 gasten en geen leden online

fluitenterpentijd.jpg
klaarkampscherf.jpg